Minggu, 12 Agustus 2012

Dharma Wacana

Tema : Gegelaran Bakti Majeng Ring Catur Guru

SWADHARMA MAJENG RING CATUR GURU MANGDA DADOS SISIA SUPUTRA

“Om Swastyastu”

Para panureksa miwah para manggala karya sane banget wangiang titiang,
Taler para pamilet pacentokan Dharma Wacana sane tresna asihin titiang.

Pinaka purwakaning atur tan lali titiang ngaturang puja pangastuti angayu bagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Wisesa, santukan sangkaning asih lan pasuecan Ida, titiang prasida masadu ajeng ring galahe skadi mangkin majalaran antuk pemargin wanti warsa SMA Negeri 1 Bangli sane ke 47 puniki. Ida dane sareng sinamian sane wangiang titiang, ring galahe sane becik puniki titiang pacang ngaturang dharma wacanan titiang sane mamurdha  Swadharma Majeng Ring Catur Guru Mangda Dados Sisia Suputra.

Ida dane sane wangiang titiang,

Maosang kasuksman Catur Guru ring aab jagate mangkin, sane yukti mapaiketan tekening sekolah, sisya lan pepelajahan, sampun kabaos lumrah ring parilaksanan manusa ipune sewai-wai. Nanging, sampunke ida dane sareng sinamian uning, napi sane kabaos Catur Guru? Napi ke sane wenten ring Catur Guru punika? Raris, asapunapi teges swadharma majeng ring Catur Guru sane kinucap sisia suputra?

Ainggih, ida dane sane mustikayang titiang,

Ring Agama Hindu wenten paplajahan sane kabaos Catur Guru. Paplajahan puniki nguningayang indik asapunapi sisia punika mangda madue rasa subakti majeng ring guru. Midasarin antuk kruna sane ngewangun lengkara Catur Guru punika sekadi Catur sane rauh saking Basa Sanskerta sane madrebe artos papat, lan Guru sane sampun lumrah keartos sekadi rerama sane ngurukang sisiannyane. Catur Guru puniki madrebe artos papat guru sane ngajahin, ngurukang lan nguningayang atur parindikan melajah anggen kahuripan. Catur Guru kepah dados papat, inggih punika, kaping siki Guru Swadhyaya, kaping kalih Guru Rupaka, kaping tiga Guru Wisesa, kaping untad Guru Pengajian.

Ida dane sareng sinamian, Icenin titiang nguningayang atur indik  Catur Guru. Sane kapertama Guru Swadhyaya utawi Guru Sujati inggih punika, Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Sang Hyang Sangkan Paraning Dumadi, sane ngadakang jagat lan sedagingnyane. Iraga patut setata subakti majeng ring Ida  Sang Hyang Widhi Wasa. Sampunke Ida dane ngelaksanayang tri sandhya sewai-wai? Sampunke teleb tur lascarya rikala ngaturang ayah ring Ida rikanjekan odalan miwah upakara sane lianan?


Ida dane sane mustikayang titiang

Ring Catur Guru puniki iraga sehasa katunden mangda setata subakti tekening rerama. Kekalih rerama puniki sane ngawedalang tur miara iraga sareng sami. Rikanjekan jagat duene kabaos “Aor Tan Pawates” minabang titiang swadharma dados sisya sane melah ring Guru Rupaka sampun sayan-sayan rered antuk parisolah sane nenten becik.

Akeh kepanggihin ring margine, para yowana sane mamunyah, ngelanjar, miwah sisya istri sane mobot sadurung mawiwaha. Sawiakti asapunika, saking sangsayane punika mangda iraga lali, nenten ngaenang jengah mikayunang nincapang dewek, satata ngutang-ngutang raos, nguyutang padewekan sareng anak tiosan sane mekada biuta. Yening kadi asapunika, pastika napi sane jagi kajujuh nenten prasida kapanggihin, riantukan iraga kantun kakuub sareng sane kawastanin ahangkara, yening nika nenten sida kaeret ring sajeroning manah, punika sane jagi ngrebeda pinaka iblis sane satata makrana ibuk ring sajeroning kayun, wicara, lan parilaksana.Yening Ida dane sane dados yowana punika? Ten ke ngranayang sang rerama maka kalih nyakit hati ulian parilaksana sane adharma punika? Sekadi sane kasurat ring buku Nitisastra, “tingkahing suta anuting bapa gawenia muang guru phindanen”. Swadharmaning putra patut satinut ring pitutur rerama, lascarya ngayahin, gagunan i rerama sane becik patut pikolihang saha lanturang, satmaka anggen naurin piutang ring anake lingsir.

Ida dane sane wangiang titiang,

Ri tepengan panegara druene sane sampun kabaos sekadi ring baduur, Aor Tan Pawates utawi sane ngranjing ring era globalisasi. Kahuripan sane setata nguberin kasukan, kasukertan, miwah sane lianan sane prasida nglaliang dresta sane ngutamayang pasukan-dukan miwah pasuitran sane raket rumaket saha nginggilang kahuripan magotong-royong, sagilik-saguluk saluung-luung sabhayantaka.

Kamanah antuk titiang, menawi nenten wenten tios pamargi sane patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang antuk nelebang daging ajahan agama sane prasida kanggen mikukuhin utawi ngajegang budaya Baline sane pinaka unteng pariwisate ring Indonesia.

Mangda pemerintahan lan wewangunan ring Bali memargi becik, ngiring sareng sareng subakti tur teleb ngelaksanayang pituduh pemerintahe. Pemerintah puniki sane kabawos Guru Wisesa ring Agama Hindu.

Ida dane para pamilet sane tresna sihin titiang,

            Sane mangkin ngiring pikayunin, sapunapi tatacara nyihnayang bakti majeng ring guru pengajian? Boya je patut aturang amplop sane madaging kertas mawar? Boya taler antuk ngaturang artabrana maupa emas, mirah, tetombokan miwah ngaturang sampi? Utawi ngaturang be guling? Para gurune sampun ketah dados pahlawan tanpa tanda jasa sane nenten naening ngaptiang pangwales marupa artabrana. Semeton agung titiang ring SMA N 1 Bangli, sampunke samian sukerta rikala Pak Gusti Astawa sedek ngajahin tur nerangang peplajahan? Guru pangajian pacang rumasa bagia yening sisiannyane kayun jemet malajah, nenten bolos, sukerta rikala dane ngajahin, kayun jemet metaken yening nenten ngerti, sahasa nenten naenin piwal ring sapituduhnyane.
Ida dane sane wangiang titiang,
           
Swadharma majeng ring Catur Guru madrebe artos mangda teleb tur seleg nitenin pituduhnyane, yening sampun kabawos kadi punika, wawu mawasta sisia suputra. Sane munggah ring Sarasamuscaya “matangnia deyaning wang, pengpengan ikang kayowanan panedenging awak,shadanakena ri karjananing dharma, artha, jnyaya”. Kapatutan panumadian puniki, napi malih maraga anom, patut pisan kapigunayang ngulati dharma, madrue tetujon sane pastika, miwah ten waneh melajahang raga.

Ida dane sane kusumayang titiang,

Sadurung titiang muputang atur, ngiring ja iraga sareng-sareng saking mangkin nincapang guna widya kaweruhan soang-soang, utamannyane uning ring padewekan, satata ngeret indria tur kukuh lan lascarya ngamargiang kahuripan, tur nenten lali bhakti ring para leluhur miwah Hyang Widhi, mangdane iraga satata ngamangguhang karahayuan sekala-niskala, nenten kirang pangan lan sandang. Sane kasurat ring kitab Manawa Dharmasastra “guru susrusaya twewam brahma lokam samasnute”. Yan sampun teleb bhaktine ring guru, ngelaksanayang pituduhnyane, benjang pacang manggihin suarga.

Maka pamuput atur, yening cutetang titiang maka pupulan dharma wacanan titiang sane wawu, inggih punika, swadharma majeng ring Catur Guru, patut seleg tur teleb ngulik sastra sajeroning mapaguruan saha patut ngambekang Guru Susrusa, lan nenten alpaka guru ring sang kasinanggeh Catur Guru, mangda dados sisia suputra sane medasar jatma Setia Budhi Dharma.

Para panureksa asapunika taler Ida dane sane wangiang titiang,

Wantah asapunika titiang prasida maatur-atur ring galahe sane becik puniki, menawi wenten iwang atur titiang, titiang ngalungsur geng rena sinampura tur puputang titiang antuk parama santih.

“Om Santih,Santih,Santih Om”



Nama     : Gusti Ayu Made Aprilia Hapsari
Kelas      : Xa


Tidak ada komentar:

Posting Komentar